Kimi zaman heyecan ve mutlulukla kimi zaman endişe ve stres içerisinde geçen yaklaşık 40 haftalık hamilelik sürecinde sona gelindiğinde miniğinizi kucağınıza ilk alacağınız o anı sabırsızlıkla beklersiniz. Fakat maalesef her doğum kusursuz ve sorunsuz ilerlemez. Bazı bebeklerde dünyaya geldikten sonra birtakım anomaliler tespit edilebilir. Bunlardan biri de bebeklerde yarık damak ve yarık dudak sorunudur.

Yarık damak, korkulması gereken tedavisiz bir rahatsızlık değildir. Ancak ebeveynlerin bu durumu öğrendikten sonraki süreçle ilgili olarak bilgi sahibi olması ve bilinçli davranması gerekir. Bu sebeple yarık damak nedir, sebepleri, tedavisi, neden olduğu sorunlar ve merak edilen her şeyle ilgili bilgi edinmeye hazır olmalısınız.

Yarık Damak Nedir?

Bebeğin dudak yapısı gebelikte yaklaşık 4. ve 7. haftalar arasında, damak yapısı ise 8. ve 12. haftalar arasında gelişim gösterir. Dudağı oluşturan hücreler bu süre içerisinde birleşmez ise dudak yarığı denilen durum ortaya çıkar. Bu kusurun devam etmesi sonucu veya dudakta bir yapısal kusur gelişmemiş olmasına karşı damağı oluşturan hücrelerin birleşmemesi durumunda da damak yarığı adı verilen doğumsal anomali ortaya çıkar.

Kısacası yarık damak için bebeğin anne karnındaki gelişimi sırasında yüz bölgesini oluşturan dokuların birleşme kusuru sonucu oluşan bir hastalık olduğu da söylenebilir.

Yarık damak ve dudak anomalisi her 1000 gebelikten 1’inde görülebilmektedir. Bununla beraber Asyalılarda daha sık, siyah ırkta daha seyrek karşılaşılan bir rahatsızlıktır. Yarık damak anomalisi yarık dudak ile birlikte görülebileceği gibi tek başına da ortaya çıkabilmektedir.

Yarık Damak Türleri

Çocuklarda görülen damak anomalisinin çeşitli tipleri vardır. Yarığın türünü bilmek, özellikle tedavi şeklinin belirlenebilmesi açısından büyük önem taşır.

Yarık derecesini belirten;

Tam damak yarıkları:

‘Komplet yarık’ da denir. Damağın sert veya yumuşak dokusunda belirgin, bazen çukur şeklinde oluşan yarıklardır.

Tam olmayan damak yarıkları:

‘İnkomplet yarık’ da denir. Küçük bir çentik şeklinde kendini gösterir. Ağız içinde büyük bir boşluk yaratmaz.

Yarık türünü belirten;

Yumuşak damak yarıkları:

Primer damak yarığı olarak bilinir. Damağın genize yakın yumuşak dokusunda görülür. Daha çok bir çizik veya çentik şeklindedir. (Tam olmayan damak yarıkları) Genellikle doğumdan önce fark edilemezler.

Sert damak yarıkları:

Sekonder damak yarığı olarak bilinir. Hamilelik döneminde teşhis edilebilmeleri mümkündür. Yumuşak yarıklara kıyasla daha acı verici olabilirler.

Submukozal yarıklar:

Mukoza ile kaplı olan yarıklara submukozal yarık adı verilir. Türler arasında en şiddetli olanıdır. Yarık, kalın bir mukoza tabakası ile kaplıdır.

Birbirinden ayrık küçük dil:

Yumuşak damak yarığı küçük dile kadar uzanıp onu iki parçaya bölüyorsa bu duruma ‘Birbirinden ayrık küçük dil yarığı’ denir.

Primer ve sekonder yarıklar aynı anda görülebilirler. Bu durumda tedavi süreci daha sıkıntılı geçebilir. Ayrıca dudak ve damak yarığının aynı anda görüldüğü vakalar da bulunmaktadır.

Bebeklerde Yarık Damak Belirtileri Nelerdir?

Damak yapısındaki bozuklukların bazıları çok net tespit edilebilirler. Bazıları ise hafif şiddetli oldukları ve yarıktan ziyade küçük bir çiziğe benzedikleri için kolay fark edilemeyebilirler ve tanı koymak zaman alabilir. Bu nedenle ebeveynler “Yarık damak belirtileri nelerdir?” sorusunu oldukça sık sorarlar.

Bu vakaları doktor dışında ailelerin tespit edebilmesi zor olabilir. Ancak genel olarak yarık damaklı bebeklerde sık karşılaşılan birtakım bulgular vardır:

Bebeğin damak kasları normal çalışma mekanizması ile çalışamadığı için emme hareketinde zorlanma görülür. Tam bir vakumlama sağlanamaz.

Damakta bulunan açıklık, alınan besinlerin buruna ve akciğere kaçmasına neden olur. Bu vakalarda bebeğin emdiği süt veya mama burnundan geri gelebilir.

Bu iki belirti, yarık damağın en belirgin bulgularıdır.