Vücut Kitle İndeksinin (VKİ) Klinik Önemi ve Alternatifleri
VKİ Neden Önemli Değildir?
Kilo vermek, kas yapmak ve iyi yemek yemek söz konusu olduğunda, çoğu kişi sağlıklı olduklarını bilmek isterler. Muhtemelen şimdiye kadar herkes vücut kitle indeksiyle karşılaşmıştır ve büyük olasılıkla kaç olduğunu bilmektedir. Vücut kitle indeksi, insanlara sağlıklarının kısa ve sınırlı bir görüntüsünü vermek için yararlı olsa da, tamamen doğru değildir. Bu nedenle, birçok kişi bu kavramın yararlı olup olmadığını veya diğer alternatifler için göz ardı edilmesi gerekip gerekmediğini sorgulamaktadır. Bu yazıda vücut kitle indeksinin neden önemli olduğu ve bazı tutarsızlıkların sebepleri üzerine bilgiler bulunmaktadır.
VKÄ° DeÄŸeri
Vücut Kitle İndeksi Türkçe VKI, İngilizcede IBM olarak bilinmektedir ve bir kişinin boyuna göre kilosunun bir ölçümüdür. Kişinin toplam vücut yağının doğrudan ölçülmesinden daha çok bir göstergedir. VKİ, genellikle toplam vücut yağı ile bağlantılıdır. Bu, VKİ puanı arttıkça, kişinin toplam vücut yağının da arttığı anlamına gelmektedir. Dünya Sağlık Örgütü, 25 ile 29,9 arasında VKİ olan bir yetişkini aşırı kilolu olarak tanımlamaktadır. VKİ 30 veya daha yüksek olan bir yetişkin obez olarak kabul edilmekte, 18,5’in altındaki bir VKİ zayıf ve 18.5 ile 24.9 arasında sağlıklı bir ağırlık olarak kabul edilmektedir.
Vücut kitle indeksi için kısa olan VKİ değeri, vücut ağırlğının yani kilo olarak ve boy uzunluğunun metre cinsinden karesine bölerek hesaplanmaktadır. Pound ve inç de kullanılabilmektedir, ancak denklem değişmektedir. VKİ vücutta ki yağ miktarını ölçemese de, araştırmalar VKİ’nın deri kıvrımlı kaliperler kadar doğru olduğunu ve dansitometri, biyoelektrik empedans, çift enerjili x-ışını absorpsiyometrisi gibi diğer bilimsel yöntemlerle birlikte kullanılabileceğini kanıtlamıştır. Vücut kitle indeksi çoğunlukla 20 yaş ve üstü yetişkinler için kullanılmaktadır. Standart VKİ aralıkları bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• VKİ 18,5’in altında – Düşük kilolu
• 18,5 ila 24,9 arasında VKİ – Normal/Sağlıklı Ağırlık
• 25.0 ve 29,9 arasında VKİ – Aşırı kilo
• VKİ 30,0 veya daha büyük – Obez
• 40.0 veya üzeri VKİ – Morbidly Obese
Bir bireydeki VKİ, matematiksel bir formül kullanılarak hesaplanmaktadır. VKİ’yi tahmin etmek için inç cinsinden boy ile pound cinsinden ağırlığın eşleşebileceği tablolar kullanılarak da tahmin edilebilmektedir. İnternet sitelerinde VKİ hesaplamasına yardımcı olan kullanışlı hesaplayıcılar da vardır. Formül – VKİ = (Kilogram cinsinden ağırlık) bölü (metre kare cinsinden yükseklik) Normal bir VKİ skoru 18.5 ile 24.9 arasında değişen bir puandır. Bu, kişinin boyuna göre normal ağırlık aralığında olduğunu göstermektedir. Kişiyi zayıf, normal, aşırı kilolu veya obez olarak kategorize etmek için bir VKİ grafiği kullanılmaktadır.
VKİ Nasıl Yardımcı Olabilir?
Vücut Kitle İndeksinin (VKİ) Klinik Önemi ve AlternatifleriAraştırmacılar tarafından VKİ’nın birisinin obez olup olmadığını ölçmek için nüfusun yaklaşık % 90-95’i için yararlı olduğu kabul edilmiştir. Boy ve kilo, yağın vücutta nasıl depolandığının belirleyicisi olduğundan, VKİ’nın kimin risk altında olduğunu gösterebilmesi mantıklıdır. Bununla birlikte, bazı eleştirmenler birisinin sadece boy ve kilolarına göre aşırı kilolu veya obez olup olmadığına karar vermenin sağlık risklerini yorumlamanın zayıf bir yolu olduğunu söylemektedirler. VKİ gerçekten yararlı bir tarama aracıdır, ancak sağlık ve tıp uzmanları tarafından diğer faktörlerin akılda tutulması gerekmektedir.
VKİ Önemli midir?
VKİ hiçbir şekilde vücut yağının mükemmel bir ölçüsü olmasa da, aktif olmayan veya zindelik ve sağlık yolculuğuna yeni başlayanlar, kalp hastalığı, diyabet ve obezitenin neden olduğu benzer hastalıklar için risklerini anlamak için kullanabilmektedirler. Kişi bir atlet veya çok kaslı değilse, VKİ mükemmel bir araç olabilmektedir. Bununla birlikte, VKİ’yı sadece bir kılavuz veya temel olarak kullanmak için bazı nedenler vardır.