Kola fındığı, yüksek miktarda C vitamini, A vitamini ve kafein içeren kola ağacının meyvesidir. Kola Nut, kola cevizi veya kola fındığı olarak anılan meyvenin sağlığa olan faydası arasında metabolizma aktivitelerini iyileştirmek, kanseri önlemek, uykusuzluğu tedavi etmek ve solunum sağlığını iyileştirmek gelmektedir. Coca Cola’daki kola meyvesinin terim olarak orjinali bu meyvedir. Bu yazıda Kola fındığının ne olduğu, besin değeri ve sağlık açısından faydaları üzerine bilgiler bulunmaktadır.

Kola Fındığı Tanımı

Kola Fındığının Sağlık Açısından Faydaları Nelerdir?Kola fındığı, dünyanın pek çok bölgesinde yetiştirilen kola ağacından elde edilen ve sağlık açısından sayısız avantajı olan yenilebilir bir yemiştir. Kola’nın bilimsel adı Kola vera’dır ve Sterculiaceae ailesine aittir. Bu yenilebilir meyvenin Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarına özgü olduğuna inanılmaktadır, ancak günümüzde evsel ve ticari amaçlarla tüm dünyada yaygın olarak yetiştirilmeye başlanmıştır.

Kola Ağacı Nasıl Bir Ağaçtır?

Kola fındığı uzun zamandır kafein uyarımı kaynağı olarak bilinmektedir. Ekvatorun çok yakınında, Batı Afrika kıyılarına özgüdür. Yetiştirme merkezleri arasında Sierra Leone / Liberya, Nijerya / Kamerun ve Gabon bulunmaktadır. Batı Afrika’da evcilleştirildi ve muhtemelen on dördüncü yüzyıldan beri Sierra Leone ormanlarında yetiştirilmektedir. Ağaç, ova ormanının bileşenidir, sıcak, nemli bir iklime ihtiyaç duyar ve 3 aylık kurak mevsime dayanabilir. Kola, yer altı suyunun mevcut olduğu daha kuru alanlarda bile yetiştirilebilir.

Kola cevizinin kafeinine eşlik eden fenolikler, tanik asit, kateşinler ve daha az ölçüde klorojenik ve kinik asitlerdir. Kuruyemişlerin acı, buruk bir tadı vardır ve kuruduktan sonra yumuşar. Yöre halkında çiğneme yaygındır, yorgunluk ve açlığa karşı kullanılır ve toz tohumların suda kaynatılmasıyla bir içecek hazırlanır. Avrupa ve Amerika’ya ihraç edilen kola fındığı, bu alanlarda içecek üretiminde bileşen olarak kullanılmaktadır.

Tohumdan yetiştirildiğinde, kola’nın filizlenmesi için yaklaşık 3 aya ihtiyacı vardır, ancak kesimlerden çoğaltılması da mümkündür. 4 yıl sonra ağaç 2-3 m yüksekliğe ulaştığında ilk meyveler çıkar. 100 yaşına kadar olan hasatlarla 10 yılda tam olgunluğa ulaşılır. Ağaç başına 300 sert kabuklu yemiş verimi iyi kabul edilir. Eski kola ağaçları, kakao tarlaları için gölge ağaçları görevi görebilir ve ilk meyveler belirir. 100 yaşına kadar olan hasatlarla 10 yılda tam olgunluğa ulaşılır. Ağaç başına 300 sert kabuklu yemiş verimi iyi kabul edilir. Eski kola ağaçları, kakao tarlaları için gölge ağaçları görevi görebilir.

Bitki, oldukça kısa bir sap ve yoğun bir taç ile 20 m yüksekliğe kadar yaprak dökmeyen bir bitkidir. Büyük yaprakları vardır, şekil ve büyüklükleri değişebilir, çiçekleri erkek veya çift cinsiyetlidir, rüzgar veya böcek tozlaşması ile çoğalmaktadır. Meyveler 5-6 hafta sonra olgunlaşır. Botanik olarak ceviz değildirler ancak bir yıldızda toplanmış bir dizi hacimli siğil folikülünden oluşurlar, her bir folikül yaklaşık 2.5 cm çapında ve çeşidine bağlı olarak kırmızı veya beyaz renkli 5-10 elipsoid tohum içermektedir. Olgun meyveler yarasalar, kuşlar ve sincaplar tarafından dağıtılır.

Kola meyveleri, uzun direklere monte edilmiş bıçaklar kullanılarak tam olgunlaşmadan hasat edilir. Meyveler hemen açılır ve tohumlar toplanır ve fermantatif çürüme ve güneşte kurutma için yığınlar halinde bırakılır. Birkaç gün sonra tohumlar yıkanır ve gözetim altında saklanmak üzere taze yapraklar üzerine sepetlere konulmaktadır.

Kola fıstığı, Batı Afrika’da sosyal ve bölgesel amaçlar için alışkanlık olarak kullanılmaktadır. Kola tohumları olmadan, Nijerya’da ve birçok Batı Afrika ülkesinde geleneksel misafirperverlik, kültürel ve sosyal törenler eksik kabul edilir.