Mikro yeşillikler, yoğun lezzetleri ve olağanüstü derecede yüksek vitamin içerikleri (bir araştırma, olgun bir bitkiden beş kat daha fazla besin maddesine sahip olduklarını bulmuştur) nedeniyle popüler bir mutfak eğilimidir. Yıllardır üst düzey restoranlarda kullanılmaktadır, ancak mikro yeşillikler, hızlı ve kolay büyümeleri sayesinde ev yemekleri için giderek daha tanıdık ve kullanılır hale gelmiştir. Bu ürünler ilk gerçek yaprak aşamasında hasat edilen, sap, kotiledonlar (tohum yaprakları) ve ilk gerçek yapraklar eklenmiş olarak satılır. Geleneksel otların, sebzelerin, tahılların ve çimlerin bu minyatür versiyonları olan mikro yeşillikler çimlenmeden kısa bir süre sonra, bitkiler 5-7 santimetre boyundayken makasla hasat edilen çeşitli yenilebilir olgunlaşmamış yeşillikleri içerir. Bahçe için bir alan olmasa bile, iç mekanda güneşli gören bir alanda, bir pencerenin yanında mikro yeşillik yetiştirmek çok kolaydır. Birkaç hafta içinde, tohumlardan koparıp yemeye hazır minik, lezzetli yenilebilir ürünlere geçilebilir.

Dünya çapında bu minik bitkilere olan ilgi son 10 yılda hızla artmıştır. Ancak bunlar sadece hobiciler için değildir, ABD’deki kapalı alan tarımının en az yüzde 16’sı artık mikro yeşil üretime ayrılmış durumdadır. Olgun sebzelerin ötesinde sağlık faydaları sunan “fonksiyonel gıdalar” olarak potansiyelleri hakkında on binlerce makale yayınlanmıştır. Taze taze kesilerek salata ve yemeklerin üzerine garnitür olarak ilave edilebilen bu küçük yeşillikler giderek daha yaygın hobi haline gelmekte ve beslenme dünyasının süper kahramanları olarak ün kazanmaktadır.

Mikro Yeşillik Nedir? Mikro Yeşillikler Nasıl Yetiştirilir, Faydaları Nelerdir?

Mikro Yeşillik, Filiz ve Bebek Yeşillik Farkları

Filizler, mikro yeşillikler ve bebek yeşillikler, olgunlaşmamış bir durumda toplanan ve tüketilen yeşilliklerdir. Benzer görünmelerine ve her ikisinin de fide olmasına rağmen mikro yeşillikler filizlerle ve bebek yeşilliklerle karıştırılmamalıdır. Boyutuna veya yaşına bağlı olarak, filizler en genç ve en küçük olanlardır, mikro yeşillikler biraz daha büyük ve daha gelişmiştir (genellikle 5-7 cm boyunda) ve bebek yeşillikler en yaşlı ve en büyük (genellikle 7-10 cm boyunda) olanlardır.

Filizler: Çimlendirilmiş tohumlardır, genellikle topraksız yetiştirilir, güneş ışığı gerekmez ve tohum ve sürgünleri kökleriyle birlikte yenir. Henüz gerçek yaprakları yoktur, sadece çenek yaprakları vardır. Çimlenmeden 4 ya da 7 gün sonra hasat edilir.

Mikro yeşillikler: Tohumlardan yetiştirilen ve sadece tohum yapraklarının (kotiledon ya da çeneklerin) olduğu fide aşamasında ve gerçek yaprakları gelişmeden önce hasat edilen ya da toplanan sebze ve otlardır. Mikro yeşillikler toprakta yetişir, güneş ışığı görmeleri gerekir (fotosentez yapar ve besin üretir) genellikle taze olarak, sadece tohum yaprakları, sapları (gövdeleri) ve eğer çıkmışsa (çıkmamış da olabilir) ilk gerçek yaprakları yenir. Bu küçük yeşillikler 7-14 gün içinde hasat edilir.

Bebek yeşillikler: Ispanak, roka, lahana, marul ve daha fazlasını içeren tipik gerçek yapraklı yeşilliklerdir, sadece birkaç haftalıkken ( 15 ila 40 gün içinde) hasat edilirler. Yemeye hazır olan bu minyatür yeşillikler henüz yetişkin değildir fakat yetişkin hallerinden daha besleyicidir ve en yumuşak hallerindedir.

En İyi Mikro Yeşillik Tohumları

Altmıştan fazla farklı türde mikro yeşillik vardır. Mikro yeşillikler sadece salatalara, çorbalara veya sandviçlere besleyici bir katkı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda yumuşaktır ve lezzetli bir tat sunar. Salata yeşillikleri, yapraklı sebzeler, otlar ve hatta yenilebilir çiçekler mikro yeşillik olarak yetiştirilebilir, ancak bazı çeşitler diğerlerinden daha uygundur. Bazı mikro yeşil bitkiler kolayca çimlenir ve hızla büyür. Bunlar arasında lahana, karalâhana, pancar, kale bitkisi (kıvırcık lahana), alabaş, hardal, turp, hindiba, pazı ve amarant bulunur. Kullanılan diğer bitkiler arasında havuç, tere, su teresi, roka, fesleğen, maydanoz, pırasa, soğan, frenk soğanı (yaprak soğan),sarımsak, brokoli, kereviz, dereotu, kinoa, kişniş, rezene, limon otu, ayçiçekleri, karabuğday, ıspanak, mercimek, nohut, bezelye, fasulye, ve kereviz bulunur.
Mikroyeşillik olarak yetiştirilebilecek bitkilerden pancar, amarant ve ıspanak, Amaranthaceae familyasına (ıspanakgiller veya horozibiğigiller) dâhildir. Pırasa, soğan ve sarımsak Amaryllidaceae familyasına (Nergisgiller), havuç, dereotu, kereviz ve rezene Apiaceae familyasına (Maydanozgiller), beyaz hindiba, karahindiba, kırmızı hindiba Asteraceae familyasına (papatyagiller), brokoli, roka, karnabahar, turp, lahana ile su teresi Brassicaceae familyasına (turpgiller) aittir. Mikro yeşillik olarak Cucurbitaceae familyasına (kabakgiller) ait olan kavun, kabak ve salatalık da yetiştirilebilir. Mikro yeşillik tohumları ve karışımları internetten satın alınabilir, ancak bir bahçe merkezinden ya da bahçe marketlerinden alınan tohumlar da işe yarayacaktır.

Mikro Yeşillikler Nasıl Yetiştirilir?

Kaliteli bir restoranın menüsüne veya özel bir marketin ürün bölümüne göz atıldığında muhtemelen garnitür veya malzeme olarak çeşitli yiyeceklere renk, doku ve lezzet katan minik, narin yeşillikler olan mikro yeşillikler görülecektir. Besin değeri ve lezzeti yüksek olan mikro yeşillikleri satın almak pahalı olabilir fakat evde, küçük bir alanda ve basit malzemelerle uygun maliyetli bir şekilde yetiştirilebilirler. Güneşli bir pencere pervazı, sığ bir kap, biraz saksı karışımı ve uygun tohumlar varsa, mikro yeşillikler yetiştirmek için gerekli tüm malzemeler var demektir. Mikro yeşillikler standart, steril, gevşek, topraksız çimlendirme ortamlarında yetiştirilebilir. Turba (torf), vermikülit, perlit, hindistancevizi lifi ve diğerleri ile birçok karışım başarıyla kullanılabilir. Aşağıdaki sıra ve işlemler takip edilerek tohumlar kolayca çimlendirilebilir.

Mikro Yeşillik Nedir? Mikro Yeşillikler Nasıl Yetiştirilir, Faydaları Nelerdir?

-Mikro yeşillik yetiştirmek için öncelikle drenaj delikleri olan sığ bir bahçe yetiştirme veya fide tepsisi gereklidir. Küçük, temiz bir kap ile de başlanabilir. Plastik paket servis tabakları ve tek kullanımlık pasta tabakları, şeffaf meyve veya salata kutuları da işe yarar. Seçilen kabın içinde drenaj yoksa alt kısmına birkaç drenaj deliği açılabilir. Alternatif bir üretim sisteminde bir tepsinin veya daha uzun bir teknenin tabanına yerleştirilecek bir mat veya astar olarak çeşitli malzemelerden birini kullanılır. Bu malzemeler genellikle elyafa benzer ve mükemmel bir ekim yatağı sağlar. Malzemeler arasında mikro yeşillikler için özel olarak tasarlanmış çuval bezi veya gıda sınıfı plastik bulunabilir.

-Delikli tepsiye ya da tercih edilen başka bir kaba yaklaşık 4 santimetre derinliğe kadar nemli organik saksı toprağı ya da karışım eklenir. Topaklar parçalanarak toprak elle hafifçe bastırılarak veya küçük bir karton parçasıyla, aşırı sıkıştırmamaya dikkat edilerek düzleştirilir.
-Tohumlar toprağın üzerine bolca serpilir. Yeni başlayanlar genellikle mikro yeşilliklerin yetiştirilmesi en kolay çeşitleri arasında yer alan brokoli, karnabahar, lahana, hardal, chia, ayçiçeği veya karabuğday gibi bir tür tohumu tek bir kapta yetiştirir. Tohumlar bir kevgir yardımıyla tepsideki toprağın üzerine eşit şekilde serpilebilir. Tohumlama serpme veya sıralar halinde yapılabilir. Tohumlama yoğunluğunu tavsiye etmek zordur. Serpildikten sonra tohumlar el ya da karton kullanılarak hafifçe toprağa bastırılır. Mikro yeşillikler bitkiler henüz küçükken hasat edildiğinden, bir arada kalabalık olmaktan rahatsız olmazlar. Tohumların üstü ince bir toprak tabakasıyla örtülür.
Ayçiçeği, bezelye ve pancar gibi bazı büyük tohumların ekimden önce gece boyunca ıslatılması ve durulanması gerekebilir. Herhangi bir özel talimat olup olmadığını görmek için tohum paketi okunmalıdır. Ayrıca bazı büyük tohumların bir toprak tabakasıyla kaplanmasına gerek yoktur; çimlenmeye yetecek kadar suyu emebilmeleri için toprağa hafifçe bastırılmaları yeterlidir.

-Toprağı iyice nemlendirmek için sprey şişesi (fısfıs) kullanılmalıdır. Hafif buğu (su buharı), tohumları veya toprağı rahatsız etmez. Tohum tepsisi nemli, ağartıcı içermeyen kağıt havlularla, şeffaf bir kapak, örtü veya streç film ile örtülmelidir.

-Tezgaha veya masaya sızıntıları önlemek için tohum tepsisi drenaj delikleri olmayan başka, sığ bir tepsiye yerleştirilmelidir ve güneşli (güneye bakan bir pencereden gelen doğrudan güneş ışığı idealdir) bir pencereye bırakılmalıdır. Doğuya bakan veya batıya bakan bir pencere de işe yarayacaktır, ancak kuzeye bakan bir pencere yeterli ışık sağlamayacaktır. Mikro yeşilliklerin gelişmesi için günde yaklaşık dört saat doğrudan güneş ışığına ihtiyacı vardır. Kış aylarında bazılarının daha da fazlasına ihtiyacı olabilir. Sarkık, cılız, soluk yeşillikler yeterli güneş ışığı olmadığının işaretidir. Işık ihtiyacı bir bitki yetiştirme lambası ışığı, yapay ışıklandırma ile de karşılanabilir.

-Filizler gelişmeye başladığında (yaklaşık üçüncü günde veya ilk 7 gün içinde) kağıt havlular veya örtü çıkarılmalıdır. Toprağı nemli tutmak için günde birkaç kez veya gerektiğinde sprey şişesiyle su püskürtmeye, buğulamaya devam edilmelidir. Havai sis (buğu) sulama genellikle yalnızca çimlenme aşamasında kullanılır. Çimlenmeden sonra, aşırı nemin önlenmesi için tepsiler alttan sulanmalıdır. Bunu yapmak için fidelerin bulunduğu tepsi kaldırılıp alt tepsiye (veya daha büyük bir tepsiye) su koyularak ve ardından fide tepsisi tekrar buraya geri bırakılır.
-Çoğu mahsul çok az gübreye ihtiyaç duyar veya hiç gübreye ihtiyaç duymaz çünkü tohum genç mahsul için yeterli besin sağlar. Mikro havuç, dereotu ve kereviz gibi daha uzun süre büyüyen bazı mikro yeşil mahsuller, tepsi tabanına uygulanan hafif gübrelemeden faydalanabilir. Hardal, tere ve pazı gibi daha hızlı büyüyen bazı yeşillikler de hızlı çimlendikleri ve kendi besin kaynaklarını hızla tükettikleri için hafif bir gübrelemeden yararlanabilir. Hafif gübreleme en iyi şekilde, mikro yeşilliklerden oluşan her bir tepsinin, yaklaşık 80 ppm (% 0.008) nitrojen (azot) içerecek şekilde hazırlanmış bir besin çözeltisi içinde 30 saniye boyunca yüzdürülmesiyle elde edilir.

Filizlere çok benzeyen mikro yeşilliklerin evde küçük ölçekte yetiştirilmesi kolaydır. Büyümeleri çok uzun sürmez (genellikle yaklaşık bir hafta) ve tüm yıl boyunca pencere kenarında veya güneşli başka bir yerde (açık havada, bahçede) hatta gölgede yetiştirilebilirler. Tüm kırılgan fideler gibi, onların da aşırı hava koşullarından ve kurutucu rüzgarlardan, ayrıca bahçe zararlılarından korunması gerekir. Çok çeşitli mikro yeşillerin nasıl filizleneceği veya yetiştirileceği konusunda internette çok sayıda kılavuz ve video bulunmaktadır.